ده یافته اخیر درباره سکس تراپی و سلامت جنسی از زبان دکتر بای فلوشیپ سکس تراپی

ده یافته‌ی اخیر در زمینه سکس‌تراپی: خلاصه‌ای از مقالات پژوهشی

زمینه سکس‌تراپی، با تکیه بر پژوهش‌های نوظهور، به تکامل خود ادامه می‌دهد و رویکردهای متنوع و یافته‌های مهمی را در بر می‌گیرد. در اینجا به ده یافته‌ی اخیر در این حوزه اشاره می‌شود که دیدگاه‌های جدیدی را ارائه می‌دهند:
* اثربخشی رویکردهای ساختاریافته و زوج‌محور: پژوهش‌ها نشان می‌دهند که سکس‌تراپی، به‌ویژه در قالب ساختاریافته و با تمرکز بر زوجین، در درمان اختلالات جنسی مختلف مؤثر است و منجر به بهبود قابل توجهی در عملکرد جنسی و رضایت از رابطه می‌شود.
* نقش محوری تکنیک تمرکز حسی: تکنیک تمرکز حسی، که از دهه‌ی 1960 به عنوان سنگ بنای سکس‌تراپی مطرح بوده، همچنان به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و با به‌روزرسانی‌هایی که شامل ذهن‌آگاهی و رویکردهای بدنی است، در درمان طیف وسیعی از مشکلات جنسی با منشأ روانی-اجتماعی و پزشکی مؤثر نشان داده است.
* اثربخشی درمان شناختی-رفتاری (CBT) و ذهن‌آگاهی: مطالعات اخیر بر اثربخشی CBT و تکنیک‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی در درمان انواع اختلالات جنسی، از جمله فقدان میل جنسی و درد هنگام دخول، تأکید دارند. تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد که این تکنیک‌ها می‌توانند فعالیت مغزی مرتبط با درد را کاهش دهند.
* چالش‌های تشخیصی و نیاز به ابزارهای بهتر: تشخیص دقیق اختلالات جنسی همچنان چالش‌برانگیز است، زیرا معیارهای تشخیصی مبهم، همبودی بالا با سایر مشکلات و فقدان هنجارهای مرتبط با سن، به‌ویژه در مورد پاسخ‌های جنسی زنان، وجود دارد. این امر بر لزوم توسعه ابزارهای تشخیصی بهتر و آموزش تخصصی‌تر برای درمانگران تأکید می‌کند.
* مقایسه اثربخشی درمان سرپایی و بستری: مطالعات مقایسه‌ای نشان می‌دهند که هر دو نوع سکس‌تراپی سرپایی و بستری می‌توانند مؤثر باشند، اگرچه درمان بستری ممکن است در پایان دوره درمان نرخ موفقیت کمی بالاتری داشته باشد. با این حال، داده‌های پیگیری بلندمدت محدود است و نرخ ترک درمان همچنان نگران‌کننده است.
* اهمیت پرداختن به افکار مزاحم در عملکرد جنسی: بررسی محتوای افکاری که توجه افراد را در حین فعالیت جنسی منحرف می‌کنند، نقش مهمی در توانبخشی جنسی دارد. شناسایی افکار خودکار، بازسازی شناختی و آموزش توجه در طول فعالیت جنسی در درمان انواع اختلالات جنسی مؤثر نشان داده است.
* تکامل سکس‌تراپی همگام با پیشرفت‌های سکسولوژی: تکامل سکس‌تراپی با پیشرفت‌های تحقیقات سکسولوژی همسو بوده است. نمونه‌های بارز این امر شامل استفاده از مهارکننده‌های فسفودی استراز نوع 5 برای درمان اختلال نعوظ و SSRI برای درمان انزال زودرس است.
* وجود موانع متعدد برای دریافت کمک: افراد در مراجعه به سکس‌تراپی با موانع روانشناختی و فرهنگی-اجتماعی متعددی روبرو هستند. نگرش‌های منفی و باورهای نادرست در مورد سکس‌تراپی، درک نادرست از روند درمان و تلقی آن به عنوان آخرین راه حل از جمله این موانع هستند.
* تفاوت بین مراجعان سکس‌تراپی و جمعیت عمومی: افرادی که به دنبال سکس‌تراپی هستند، در مقایسه با جمعیت عمومی، سطوح پایین‌تری از عملکرد جنسی و رضایت جنسی و سطوح بالاتری از پریشانی روانی را گزارش می‌کنند.
* ظهور رویکردهای جدید و ادغام با سایر حوزه‌ها: رویکردهای نوظهور در سکس‌تراپی شامل مدل EIS (همدلی، صمیمیت و رضایت جنسی) است که بهبود قابل توجهی در رضایت جنسی و زناشویی، صمیمیت و عملکرد جنسی نشان داده است. همچنین، ادغام سکس‌تراپی با حوزه‌هایی مانند درمان تروما و استفاده از فناوری‌های نوین مانند ربات‌های جنسی (البته با ملاحظات اخلاقی و حرفه‌ای) در حال بررسی است.
این یافته‌ها نشان می‌دهند که سکس‌تراپی یک حوزه پویا و در حال تحول است که با بهره‌گیری از پژوهش‌های جدید و ادغام با سایر رویکردهای درمانی، به دنبال ارائه مداخلات مؤثرتر و جامع‌تر برای بهبود سلامت جنسی و روابط افراد است. با این حال، همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر برای بررسی اثربخشی رویکردهای مختلف در جمعیت‌های گوناگون و در شرایط بالینی متفاوت وجود دارد.

دکتر روح اله بای:اولین و تنها فوق دکترای و فلوشیپ تشخیص و درمان اختلالات جنسی در ایران و آسیا-بخش درمانهای خانواده دانشگاه علوم پزشکی USM،عضو هیات علمی مرکز جهانی مطالعات خانواده و ریاست گروه سلامت جنسی انجمن مطالعات خانواده ایران